THE STORY OF THE BAUHAUS
Weimar is de Duitse plaats waar moderne en industrieel vormgeving zowaar is ontstaan. Dit gebeurde in 1919, in een nieuwe kunstacademie, het Bauhaus (Das Staatliche Bauhaus Weimar). Hier mixten ambacht, kunst en techniek voor het eerst samen. Een ongekende samenwerking aan disciplines beeldende kunsten, schilders, toegepaste kunst architectuur en wetenschappers. Het is dan ook niet gek dat ‘Bauhaus’ al snel groter zou worden dan de academie zelf, en het zou zich ontwikkelen tot een van de bekendste moderne ontwerpstromingen.
Vernieuwing
Duitsland smachtte -mede door haar nederlaag van de eerste wereldoorlog- naar vernieuwing. Iets waar de ontwerpers aan het Bauhaus zich mee bezig hielden. De ontwerpers zette zich af tegen het burgerlijke, dit lijden tot een stroming van moderne en industriële ontwerpen. De ontwerpen van het Bauhaus werden lang niet altijd begrepen, het waren immers de hoogtijdagen van grote, houten en sierlijke ontwerpen.
“Wat is zitten, en welke materialen zijn er allemaal beschikbaar?” De leerlingen aan het Bauhaus doorstonden een voor traject -onder leiding van Johannes Itten- waarbij leerlingen alles konden vergeten wat zij dachten te weten over vormgeving. Het Bauhaus ademde verandering, nog nooit eerder werkte kunst en techniek op dit niveau met elkaar samen. Er werd nagedacht over functionele vormgeving, waar bij het product centraal en op zichzelf stond.
Op het Bauhaus was het de gedachten dat de fraaie en efficiënte ontwerpen voor iedereen toegankelijk moesten zijn, bereikbaar voor de massa. Hierdoor werd er geëxperimenteerd met materialen en productietechnieken, waaronder het buigen van metaal of het persen van glas in mallen. Het is dan ook hier, waar Marcel Breuer zijn bekende Wassiy stoel -ook bekend als de B3 chair- ontwierp. De stoel met strakke rechte vormen is gemaakt van gebogen stalenbuizen en leer, ongekend en modern voor zijn tijd.
© Foto Unsplash
De stijl op Bauhaus
De Stijl was een Nederlandse kunststroming, voortgekomen uit het gelijknamige magazine opgericht door Theo van Doesburg. Van Doesburg had door zijn multidisciplinaire achtergrond een grote invloed op De Stijl.
Van Doesburg vond dat de kunstacademie zich te veel focusten op het ambacht. Wanneer hij zich eenmaal aan het Bauhaus had gevestigd, besloot hij hierom om in de avonduren alternatieve cursussen in De Stijl te organiseren. Hiermee wilde hij de leerlingen leren over echte kunst, de universele stijl, deze cursussen bleken razend populair. Het is mede hierdoor waarom het Bauhaus zich van het expressionisme naar het modernisme evolueerde.
Ook diende De Stijl als een inspiratiebron, zo zijn ontwerpen van Marcel Breuer die hij maakten tussen 1921 en 1925 terug te lijden na ontwerpen van De Stijl kunstenaar en meubelmaker Gerrit Rietveld.
Invloed van het Bauhaus
Voor een academie met een bestaan van slechts 14 jaar, heeft het Bauhaus een grote impact gehad op (moderne)vormgeving. Aan de kunstacademie studeerden studenten uit maar liefst 29 verschillenden landen, zij hebben de Bauhaus visie over de hele wereld verspreid.
Bauhaus was zijn tijd ver voor uit. Als het nu gaat over het experimenteren met materialen, het ontwerpen voor de massa of de radicale vormentaal. Veel hedendaagse ontwerpen voldoen nog steeds aan het Bauhaus principe; strak en recht, met gebruik van schreefloze lettertypen, zonderkapitalen, van een hoge kwaliteit en produceer baar voor de massa.